الف) منشور حقوق بیماران در داروخانه

منشور حقوق بیمار در داروخانه در راستاي تبیین حقوق بیمار در مؤسسات دارویی و ارتقاي کیفیت خدمات و همچنین به منظور بهبود و ارتقاي شاخص هاي سلامت جامعه و اجراي ماده یک قانون تشکیل وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی و ماده دو قانون مربوطه به مقررات امور پزشکی ،دارویی ،مواد خوردنی و آشامیدنی مصوب مجلس شوراي اسلامی و آئین نامه هاي مربوطه بدین وسیله منشور حقوق بیمار در داروخانه به شرح زیر ابلاغ می گردد:

1 -بیمار حق دارد بعد از دریافت دارو از داروساز در داروخانه اطلاعات موردنیاز در باره درمان دارویی اش (ازجمله مقدار دارو و نحوه صحیح مصرف دارو) را سؤال نماید و داروساز موظف است تا تفهیم کامل بیمار به تمامی سؤالات دارویی بیمار پاسخ گوید.اطلاعات داده شده باید بدون اصطلاحات تخصصی و کاملا واضح باشد به طوریکه بیمار قانع و بطور کامل توجیه شود.علاوه بر آن داروساز موظف است مقدار و نحوه مصرف دارو را مطابق دستورالعمل شماره 739/د مورخ 5/2/80 مکتوب نماید .

2 -بیمار حق دارد که حرمت و شأن او در داروخانه حفظ شده و به نیازهاي دارویی او با رعایت ضوابط و مقررات و بطور کامل توجه شود .

3 -بیمار حق دارد در رابطه با حفظ اسرار بیماري و وضعیت سلامت خود به داروساز اعتماد کامل داشته باشد و داروساز می باید در روابط کاري خود چنین اطمینانی را براي بیماران فراهم نماید.

4 -بیمار حق دارد در مورد داروهایی که پزشک براي او تجویز می کند از داروساز در داروخانه مشاوره و راهنمایی بخواهد.

5 -بیمار حق دارد به پاسخ هاي داروساز در رفع نیازهاي دارویی اش اطمینان کند و داروساز مسئول گفته ها وتوصیه هاي خود می باشد.

6 -بیمار حق دارد از داروساز خود در باره منافع و مضرات و هزینه هاي دارویی اش اطلاعات بخواهد و داروساز باید بیمار را راهنمایی کند.

7 -بیمار حق دارد که بداند در صورت فراموش کردن یک دوز دارو چه باید کرد.

8 -بیمار حق دارد که بداند چطور متوجه شود داروهاي مصرفی اش اثر کرده و علامت پیشرفت درمان چیست.

9 -داروساز می تواند با توجه به سطح آگاهی بیمار و در صورتی که از گروه پزشکی باشد اطلاعات اضافی ارائه نماید.

10 -داروساز باید در مورد تداخل داروهاي تجویز شده در نسخه با غذا ،داروهاي دیگر و پاسخهاي آزمایشگاهی بیمار را راهنمایی کند.

11 -داروساز باید توصیه هاي مصرف دارو در حالت بارداري یا شیردهی را در صورت لزوم به بیمار ارائه نماید. 12 -داروساز باید بیمار را در صورت مصرف "دارویی همزمان با سایر داروها " (داروهاي OTC، ضد بارداري خوراکی و غیره ) در صورت لزوم راهنمایی کند.

13 -داروساز باید در صورتی که بیمار داراي بیماري زمینه اي نیز هست ،نحوه مصرف داروهاي موجود در نسخه را به بیمار توصیه نماید.

14 -داروساز باید صحت دوزاژ تجویزي را با توجه به شرایط بیمار (سن ،وزن و غیره) بررسی و در صورت لزوم با پزشک معالج مشورت نماید.

15 -داروساز باید عوارض جانبی مهم دارو را با توجه به برگه راهنماي بیمار (بروشور) با رعایت شرایط بیمار هشداردهد. اقتضا دارد این منشور در محل مناسب و در معرض دید بیماران و مراجعین داروخانه نصب گردد .

ب)منشور حقوق داروساز در داروخانه

از آن جایی‌ که‌ حرفه‌ داروسازی‌ در تمام جوامع‌ بشری‌ از قداست‌ و معنویت‌ ویژه ای‌ برخوردار است‌ و شرح مقـدس اسلام با توجه‌ به‌ احادیث‌ و روایات مختلف‌ و متعدد ارزش خاصی‌ برای‌ این‌ حرفـه‌ قائـل‌ گردیـده اسـت‌، ضـرورت احترام به‌ حقوق داروسازان از وظایف‌ مهم‌ آحاد جامعه‌ می‌باشد.

با توجه‌ به‌ قوانین‌ شرعی‌ و مدنی‌ کشور جمهوری‌ اسلامی‌ ایران منشور حقوق داروساز در داروخانه‌ بـه‌ ایـن‌ شـرح اعلام می‌گردد:

. داروساز باید از تمامی‌ حقوق متصوره در قانون کار برخوردار باشد، به‌ نحوی‌ که‌ با هشت‌ ساعت‌ کار در شبانه‌ روز و با استفاده از مرخصی‌ سالانه‌ تعطیلات پایان هفته‌ و تعطیلات رسمی‌ و استفاده از حقوق بیمه‌ای‌ به‌ حداقل‌ معـاش روزانه‌ خود و خانواده دست‌ یابد.

. هرگونه‌ بی‌حرمتی‌ و اهانت‌ به‌ داروساز از طرف بیمار و یا همراهان وی‌ قابل‌ پیگیری‌ در مراجع‌ قضایی‌ مـی‌ باشـد. کمبودهای‌ دارویی‌ و نارسایی‌ های‌ ناشی‌ از توزیع‌ و تولید به‌ داروساز داروخانه‌ مربـوط نمـی‌شـود و حفـظ‌ حرمـت‌ داروساز در هر شرایطی‌ ضروری‌ است‌.

. داروساز حق‌ دارد در مقابل‌ خدماتی‌ که‌ خارج از عرف و آئین‌ نامه‌ های‌ موجود به‌ مراجعین‌ عرضه‌ می‌ کند، تقاضای‌ کارمزد نماید. مشاوره های‌ دارویی‌ ارائه‌ اطلاعات در مورد اثرات درمـانی‌ و عـوارض سـوء داروهـا (فارمـاکولوژی‌ و فارماکودینامی‌) خارج از نسخه‌ بیمار، از جمله‌ مواردی‌ است‌ که‌ نیاز به‌ پرداخت‌ کارمزد دارد. آئـین‌نامـه‌هـای‌ لازم توسط‌ معاونت‌ دارویی‌ وزارت بهداشت‌ و انجمن‌ داروسازان ایران تهیه‌ و تدوین‌ خواهد شد.

. داروساز حق‌ دارد در مورد داروهایی‌ که‌ پزشکان تجویز نموده اند با ایشان تماس بگیرد و در صورت لزوم نـسبت‌ به‌ توجیه‌ پزشک‌ در خصوص امکان بروز تداخل‌ دارویی‌ و عدم تجانس‌ و مواردی‌ از این‌ دست‌ اقدام نماید.

. داروساز حق‌ دارد از تحویل‌ داروی‌ نسخه‌ای‌ که‌ از نظر علمی‌ دارای‌ مشکل‌ می‌باشد خودداری‌ نماید و نظر خود را به‌ طور مکتوب و مشروح با مهر نظام پزشکی‌ اعلام نماید.

. در اختیار داشتن‌ کتب‌ علمی‌ روز و نشریات علمی‌، شرکت‌ در کنگره های‌ علمی‌ داخل‌ و خا رج کـشور از حقـوق مسلم‌ داروساز می‌باشد. وزارت بهداشت‌ موظف‌ به‌ ایجاد تسهیلات لازم به‌ منظور فراهم‌ نمودن این‌ کتب‌ و مراجـع‌ می‌باشد.

. داروساز حق‌ دارد تا در صورت تقاضای‌ بیمار توضیحات بیشتری‌ را به‌ شکل‌ مکتوب بر روی‌ سرنسخه‌ خود با مهر نظام پزشکی‌ در اختیار وی‌ قرار داده و کارمزد دریافت‌ نماید.

. چنانچه‌ سازمانهای‌ بیمه‌ در انجام وظایف‌ قانونی‌ خود در قبال داروساز کوتاهی‌ نمودنـد (ماننـد دیـر پرداخـت‌ مطالبات) ، داروساز حق‌ دارد از ارایه‌ خدما ت بیمه‌ای‌ به‌ بیماران خودداری‌ نماید. سـازمانهـای‌ طـرف قـرارداد بـا داروساز باید در هر شرایطی‌ حقوق داروساز را محترم بدارند و نسبت‌ به‌ رعایت‌ مفاد قراردادهای‌ فی‌مابین‌ متعهـد باشند. هر گونه‌ تضییع‌ حقوق داروساز از سوی‌ سازما نهای‌ بیمه‌گر ممنوع است‌ و در صورت لزوم باید ضرر و زیـان ناشی‌ از عدم رعایت‌ حقوق قانونی‌ داروساز را پرداخت‌ نمایند.

. داروسازان با بیش‌ از ٦٠ سال سن‌ در پرداخت‌ مالیات باید از روش خود اظهاری‌ استفاده کنند.

. ماموران دولتی‌ و بازرسان اعزامی‌ از سازمان ها ملزم به‌ رعایت‌ حرمـت‌ داروسـاز طبـق‌ نـص‌ صـریح‌ قـانون در بازرسی‌ها می‌باشند. . هیچ‌ کس‌ اعم‌ از پزشک‌ و بیمار حق‌ تحمیل‌ نظر خود را به‌ داروساز ندارند و تصمیم‌ گیـری‌ در مـورد اقـدام بـه‌ تحویل‌ دارو و راهنمایی‌ بیمار از حقوق داروساز می‌باشد.

. داروساز حق‌ دارد در مورد ادامه‌ درمان بیمار با ت وجه‌ به‌ عوارض جانبی‌ داروها تصمیم‌ گیری‌ نماید. مطلـع‌ کـردن بیمار از توقف‌ ادامه‌ درمان بستگی‌ به‌ صلاحدید داروساز دارد.

. داروساز حق‌ دارد پس‌ از مکتوب کردن دستور دارویی‌ بر روی‌ بسته‌ بندی‌ داروها در صورت ازدحام بیمار و لزوم ارائه‌ اطلاعات بیشتر، ادای‌ توضیحات بیشتر را با هماهنگی‌ بیمار به‌ وقت‌ مناسب‌ تری‌ موکول نماید.

. داروساز حق‌ دارد تا داروهای‌ هم‌ فرمول رسمی‌ کشور را با اثرات یکسان و اسامی‌ مختلف‌ کـه‌ همگـی‌ از حیـث‌ کیفیت‌ و تولید کننده معتبر هستند به‌ اطلاع بیمار برساند و بر حسب‌ صرفه‌ و صلاح بیمار و موفقیت‌ درمان یکی‌ را تحویل‌ بیمار دهد.

. داروساز حق‌ دارد از هرگونه‌ تقلید در فهر ست‌ داروهای‌ کشور و مقررات سازمان های‌ بیمه‌ گر و سازمان های‌ تابعه‌ وزارت بهداشت‌ به‌ صورت مکتوب در محل‌ کار خود با خبر شود . در صورت عدم اطـلاع رسـانی‌ بـه‌ داروسـاز، وی‌ مسئولیتی‌ نسبت‌ به‌ موضوع نخواهد داشت‌.

. از آن جایی‌ که‌ ارائه‌ دارو به‌ نسخ‌ بیمه‌ نسبت‌ به‌ نسخ‌ آزاد موج ب‌ هزینه‌ بیشتری‌ برای‌ داروخانه‌ می‌گـردد، حـق‌ دارد پس‌ از توافق‌ با سازمانهای‌ بیمه‌ گر کارمزد ویژهای‌ را مطالبه‌ کند.